Meme Kanseri ve Tipleri
Meme kanseri tanısı konduğunda ilk adım tümörün özellikleri incelenerek kanserin tipinin belirlenmesidir. Bu sebeple meme biyopsisinde örnek alınan bir doku veya cerrahi olarak çıkarılmışsa tümörünüzün kendisi patoloji doktorunuz tarafından incelenir. Bu bilgi hangi tedavi seçeneklerinin sizin daha uygun olduğunu belirleme konusunda yardımcı olacaktır.
Kanseriniz invazif (yayılabilen) yoksa non-invazif (yayılmayan) mi?
Kanserinizin invazif veya noninvazif olması doktorunuza kanserinizin meme dışında herhangi bir yere yayılıp yayılmadığını, hangi tedavilerin sizin için daha uygun olduğunu, aynı memede veya diğer memede kanser gelişim riskinin ne olduğunu belirleme de yardımcı olmaktadır.
- Noninvazif (kendi yerinde) meme kanseri: Kendi yerinde kalan (yayılmayan) meme kanseri merkez bölgede kalan hücrelerdir ve kanal veya lopçuk etrafında meme dokularına yayılmamaktadırlar. Duktal karsinom in situ (yerinde olan) adı verilen invazif olmayan kanserin bir tipi kanser öncesi lezyon olarak kabul edilmektedir. Bu vücutta bırakıldığında, DCIS in bir invazif kansere dönüşebileceği anlamına gelmektedir.
Lobüler karsinom in situ denilen invazif olmayan kanserin diğer bir tipi (LCIS) kanser öncesi olarak tanımlanmaz çünkü sonunda invazif kansere dönüşmez. LCIS her iki memede de kanser riskini arttırabilmektedir. - Invazif meme kanseri: İnvazif (infiltratif) meme kanserleri kanal veya lopçukların etrafında olan zarın dışına yayılabilmektedir, çevre dokuları istila etmektedir. Kanser hücreleri, lenf nodları gibi vücudunuzun diğer bölümlerine geçebilmektedirler. Meme kanserinizde I, II, III, IV. gibi aşamalar söz konusu ise, invazif meme kanseriniz var anlamına gelir.
Memede kanserin başlayabileceği bölümler şunlardır :
- Süt boruları: Duktal karsinom meme kanserinin en yaygın tipidir. Kanserin bu tipi meme içerisindeki bir süt borusunu kaplayarak oluşmaktadır. Bu borular sütü üretildiği lopçuklardan meme uçlarına taşımaktadır.
- Süt üretim lopçukları: Lobüler karsinoma sütün üretildiği meme lobülünde başlamaktadır. Lobüller sütü göğüs uçlarına taşıyan borulara bağlanmaktadır.
- Bağ dokuları: Nadiren de olsa meme kanseri kaslardan, yağlardan ve kan damarlarından yapılmış olan bağ dokularından meydana gelen yapılarda başlayabilmektedir. Bağ dokularında başlayan kansere sarkoma (eklem uru) adı verilmektedir. Memede meydana gelen sarkomaların örnekleri filloides tümörler ve anjiyosarkomları kapsar.
Kanser dokusu patologlar tarafından nasıl incelenir ?
Meme kanserinizin bir örneği mikroskop altında incelendiği zaman, patolog bu örnekler içerisinde şunları aramaktadır :
- Kanser hücrelerinin eşsiz görünümleri: Mikroskop altında görüntülendiğinde, invaziv duktal karsinoma hücreleri sağlıklı hücrelere göre daha farklı görünmektedirler. İnvazif duktal karsinomun alt tipleri tübüler, müsinöz, medüller ve papiller içeren bir yapılar mikroskop altında görüntülenebilir. Alt tipler tanı konusunda ve hücrelerinizin tedaviye nasıl bir tepki vereceği ile ilgili doktorunuza ipuçları vermektedir.
- Kanser hücreleri ve normal hücreler arasındaki farkların derecesi: Normal hücrelerin, kanser hücrelerinden ne miktarda farklı olduğu kanserin derecesini belirler. Meme kanserleri 1 ile 3 arasında bir oran ile derecelendirilmektedir, 3 dereceli kanserler farkın en fazla olduğu ve en saldırgan olarak kabul edilmektedirler.
Kanser hücrelerinin Hormonlarla İlişkisi
Bazı meme kanserleri östrojen ve progesteron gibi vücudunuzdaki doğal oluşan kadın hormonlarına karşı duyarlıdır. Meme kanseri hücrelerinin duvarları dışında, vücudunuzda dolaşan özel hormonları yakalayabilen reseptörler bulunmaktadır. Meme kanserinizin hormonlara karşı duyarlılığını bilmek, kanserin en iyi şekilde nasıl tedavi edilebileceği veya kanserin yinelemesini önlemek için alınacak önlemler için doktorunuza daha iyi bir fikir vermektedir.
Meme kanserlerinin hormon durumları aşağıda belirtilmiştir :
- Östrojen reseptör (ER) pozitif: Meme kanserinin bu tipi östrojene karşı duyarlıdır.
- Progesteron reseptör (PR) pozitif: Meme kanserinin bu tipi projesterona karşı duyarlıdır.
- Hormon reseptör (HR) negatif: Kanserin bu tipinin hormon reseptörleri yoktur, dolayısıyla vücut içerisindeki hormonların engellenmesi amacı ile tedavi etkilemeyecektir.
ER pozitif veya PR pozitif meme kanserlerinin büyümesi, hormon-engelleyici ilaçlar ile yavaşlatılabilirken, HR negatif kanserler hormon tabanlı tedavilere tepki vermemektedir.
Meme kanseri hücrelerinin Genetik Profilinin önemi
Doktorlar tedavi seçeneklerini belirlemek için kullanılan kanser hücrelerindeki özel DNA değişikliklerinin nasıl olduğunu anlamaya başlamışlardır. Bir hücrenin DNA’sı nasıl davranabileceği ile ilgili tüm bilgileri (genler) vermektedir. Genlerin analiz edilmesi ile, doktorlar kanser hücrelerinin belirli yönlerini hedef alarak yok etmek için yöntemler bulmayı ümit etmektedirler.
Laboratuvar testi kanser hücrelerinizde belli genleri ortaya çıkarmaktadır. Bunlar şunlardır :
- HER-2 gen: HER-2 geninin birçok kopyası bulunan kanser hücreleri HER-2 adı verilen birçok büyüme güçlendirici proteini üretmektedir. HER-2 proteini etkisiz hale getirmek için ilaçlar mevcuttur, bu kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatır ve kanser hücrelerini öldürür.
- Diğer genler: Araştırmacılar tarafından tümör hücrelerinin genetik profilini yorumlamak için yapılan çalışmalar devam etmektedir. Doktorlar bu bilgi ile hangi kanser tipinin ne ölçüde yayılacağını ve ne kadar saldırgan bir tedavi uygulanabileceğini tahmin etmek için kullanabilmeyi ümit etmektedirler.
Kanser ile ilgili genetik bilgiler kullanılarak, meme kanserlerii gruplar içerisinde kategorize edilebilmektedirler. Kanserleri genetik profillerine göre kategorize etmek hangi tedavi seçeneklerinin daha uygun olduğu ile ilgili yardımcı olabilmektedir. Meme kanseri grupları aşağıda belirtilmiştir :
- Grup 1 (luminal A): Bu grup ER pozitif ve PR pozitif içeren tümörleri içerir ancak HER-2 için negatiftir. Luminal A meme kanserleri hormon tedavisi ve kemoterapiden yarar görmektedirler.
- Grup 2 (luminal B): Bu grup ER pozitif ve PR negatif içeren tümörleri içerir ve HER-2 pozitiftir. Luminal B meme kanserleri kemoterapiden ve hormon tedavisinden ve HER-2 yi hedef alan tedaviden yarar görmektedir
- Grup 3 (HER-2 pozitif): Bu tip ER negatif ve PR negatif tümörlerini içermektedir, ancak HER – 2 pozitiftir. HER – 2 meme kanserleri kemoterapiden ve HER-2 hedef alan tedaviden yararlanmaktadır.
- Grup 4 (bazal benzeri): Üçlü-negatif meme kanseri de denen bu tip ER negatif, PR negaitf ve HER-2 negatif tümörlerini içermektedir. Bazal benzeri meme kanserleri kemoterapiden yarar görmektedirler.